پنجده چگونه از قلمرو افغانستان بیرون کشیده شد؟
کاخ بلند – قسمت چهلم
در ۳۰ مارچ سال ۱۸۸۵ روس‌ها پس از اولتیماتوم ۲۴ ساعته به ارتش افغانستان در پنجده حمله گسترده انجام دادند و نیروهای دفاعی به رهبری جنرال غوث‌الدین لوگوی با ۵۰۰ نفر تلفات از پنجده بیرون رانده شد. پنجده یک منطقه سبز و آباد است که اکنون جز خاک ترکمنستان دانسته می‌شود.
موضوع جالب این‌جاست که پس از رویداد پنجده در آن‌زمان به پیمانه‌یی سر و صدای بین المللی ایجاد شد که انگلیسی‌ها نگران گسترش مساحت امپراطوری روسیه به سمت جنوب آسیا بودند.
اما وقتی از امير عبدالرحمن خان مشهور به امير آهنين پرسیدند که موقف او در رابطه به پنجده چيست؟
او گفت: ” جای‌که مورد نزاع باشد ترجیح می‌دهد که زیر تسلط روس‌ها باشد”.
ازطرف دیگر با آن‌که پنجده با زور نظامی اشغال شد، اما هرگز در مورد آن در تاریخ دولتی و دستگاه دیپلماسی کابل موضع روشن وجود نداشته است. درحالی‌که در رابطه به خط دیورند که براساس توافق حاکمان کابل و هیات انگلیسی حاصل آمده است و در چند دوره پشت سرهم حاکمان کابل تاییدی داده‌اند، اما اعتراض ایجاد می‌شود، که اعتراضاتی‌که پیوسته مناسبات افغانستان و پاکستان را تیره نگه داشته است و رابطه این دوکشور گرفتار مخمصه سیاسی ساخته است.
در این برنامه در پیوند به موقعیت و چگونه اشغال پنجده پرداخته شده است.
