فردوسی، نگهبان زبان و حماسه پارسی

حکیم ابوالقاسم فردوسی، اهل طوس خراسان و از تبار دهگان/دهقان نژاد بود که با عشق به سرزمینش، زبان پارسی را زنده نگه داشت. او شاهنامه را برای احیای هویت ایران نگاشت، سرزمینی که در آن روزگار بخش اصلی آن در حوزه خراسان بزرگ قرار داشت و با ایران امروز از نظر وسعت‌ تفاوت‌های زیادی داشت. فردوسی شاهنامه را در دوره سامانیان آغاز کرد و در زمان غزنویان به پایان رساند و کار ناتمام دقیقی بلخی را تکمیل کرد. این اثر بزرگ، نماد فرهنگ بلند پارسی است که در حماسه‌هایش، شکوه و غرور حوره تمدن پارسی را به تصویر کشید. با شاهنامه، او آریانا بزرگ را از گسست فرهنگی نجات داد و ارزش‌های نیاکان را احیا کرد.

در شاهنامه فردوسی، بلخ، کابلستان، زابلستان و سستان از شهرهای کلیدی‌اند و بلخ در دوره‌هایی پایتخت ایران کهن بوده است. شاهنامه روایتگر تاریخ اساطیری و حماسی مردمان این سرزمین‌ها است و رستم و زردشت از چهره‌های برجسته آن به‌شمار می‌روند. در شاهنامه فردوسی، زنان نیز نقشی مهم در سیاست و دیپلماسی دارند؛ سندخت کابلی از سیاستمداران برجسته آن است. شاهنامه فردوسی، بزرگ‌ترین اثر حماسی جهان است که هم‌تراز با ایلیاد هومر دانسته می‌شود و میراثی عظیم از تاریخ خراسانیان به‌جا گذاشته است.

امروز فردوسی نماد افتخار حوزه تمدن پارسی است؛ از تاجیکستان تا سمرقند و بخارا، از افغانستان تا ایران کنونی، همه او را از خود می‌دانند.