ابومنصور محمد بن احمد دقیقی بلخی یکی از نخستین شاعران نامدار پارسی‌گو در سدهٔ چهارم هجری بود. او از پیشگامان سرایش شاهنامه و از شاعران دربار سامانیان، به‌ویژه نوح بن منصور، بود.
دقیقی اهل بلخ بود و در دوره‌ای می‌زیست که ادبیات فارسی نوین در حال شکوفایی بود. او را می‌توان از نخستین شاعران حماسی پارسی پسا اسلامی دانست، چرا که پیش از فردوسی، او نخستین کسی بود که به نظم شاهنامه پرداخت. دقیقی نزدیک به هزار بیت از داستان‌های شاهنامه، به‌ویژه داستان گشتاسپ و ظهور زرتشت، را سرود.

قتل و سرنوشت شاهنامه:

دقیقی جوان از دنیا رفت؛ گفته می‌شود که برده یا غلامش او را به قتل رساند. پس از مرگ او، فردوسی سرودن شاهنامه را ادامه داد و هزار بیت دقیقی را در متن شاهنامه خود آورد و از او با احترام یاد کرد.
دقیقی سبکی رسمی و درباری داشت و شعرهایش از نظر زبان و فرم، نزدیک به سبک خراسانی بود. او به وزن‌های حماسی و محتوای ملی و اساطیری علاقه داشت و سروده‌هایش، زمینه‌ای برای شاهنامه فردوسی شد.
اگرچه دقیقی بلخی در قیاس با فردوسی کمتر شناخته شده، اما تلاش او در زنده کردن داستان‌های خراسانی – ایرانی و آغاز نظم شاهنامه، نقشی بی‌بدیل در تاریخ ادبیات فارسی دارد.