بانوگُشَسْب، اسپَنُوی، شهربانواِرَم

در شاهنامه، زنان در کنار پهلوانان و فرمانروایان نقش مهمی دارند، اما برخی از آنان، مانند بانوگُشَسپ، اسپَنُوی و شهربانواِرَم، کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. حذف یا کم‌رنگ شدن این شخصیت‌ها می‌تواند ناشی از ملاحظات تاریخی، معیارهای حماسی فردوسی و تغییرات کاتبان باشد. در دورهٔ فردوسی و سده‌های بعدی، شرایط اجتماعی و فرهنگی دستخوش تغییراتی شد که باعث کاهش نقش زنان در روایت‌های حماسی گردید.

به نظر می‌رسد فردوسی، با در نظر گرفتن ساختار فکری زمانه، برخی شخصیت‌های زن، مانند بانوگُشَسپ — دختر رستم و زن پهلوانی که با دلاوری در نبردها ظاهر می‌شود و گاه در مقام مشاور نقش ایفا می‌کند — را از روایت خود کنار گذاشته است. این حذف نه‌تنها بازتابی از تحولات اجتماعی و فرهنگی آن دوره است، بلکه نشان‌دهندهٔ تغییر در معیارهای پهلوانی نیز محسوب می‌شود. از سوی دیگر، نسخه‌پردازان و کاتبان شاهنامه ممکن است در کم‌رنگ شدن این زنان نقش داشته باشند.

در نتیجه، غیبت بانوگُشَسپ و دیگر زنان پهلوان بیش از آنکه ناشی از بی‌اهمیتی آن‌ها باشد، حاصل تحولات تاریخی و تغییر ارزش‌های اجتماعی است. بااین‌حال، حضور محدودشان همچنان گواهی بر جایگاه زنان در حماسه‌های ایرانی است.